Choć warunki w celi opisywane są jako „bardzo dobre”, długotrwała izolacja określana jest jako uciążliwa i potencjalnie szkodliwa dla masowego mordercy Andersa Behringa Breivika.
We wtorek rozpoczął się proces, podczas którego Sąd Rejonowy w Telemarku rozpatrzył wniosek Andersa Behringa Breivika o zwolnienie warunkowe.
Po zamachach terrorystycznych w Oslo i na wyspie Utøya w dniu 22 lipca 2011 r. został skazany na 21 lat więzienia.
Po 10 latach skazany mógł starać się o zwolnienie warunkowe. Prokuratura jednak nie wyraziła na to zgody. sprzeciwiła się pragnieniu wolności Breivika, a proces między Breivkiem a państwem odbył się w więzieniu Skien.
W Skien Breivk więziony jest w odizolowanej, osobnej celi, prawie całkowicie odcięty od kontaktu ze współwięźniami od 2013 roku.
Adwokat Breivika, Øystein Storrvik, nie zamierzał udzielić odpowiedzi, jaki jest konkretny powód, dla którego Breivik chce zostać zwolniony i jak klient wyobraża sobie życie na zewnątrz.
Nadal niebezpieczny
Sąd miał ocenić, czy istnieje realne i bezpośrednie niebezpieczeństwo, że Breivik popełni nowe poważne przestępstwa, jeśli zostanie zwolniony. Prokuratura uważa, że Breivik nadal jest na tyle niebezpieczny, że społeczeństwo musi być przed nim chronione.
Psychiatra Randi Rosenqvist wielokrotnie badała skazanego za terroryzm Andersa Behringa Breivika, i wyjawiła Aftenposten, że nowa ocena nie różni się znacząco od tych wcześniejszych. Wcześniej już przestrzegała przed poleganiem na zapewnieniach Breivika, że nie jest już agresywny.
Przed dniem rozprawy Adwokat Storrvik poinformował, że podczas procesu głównie zwrócą uwagę na brak postępów dla Breivika w odbywaniu kary.
– Każdy inny, kto odbywa karę pozbawienia wolności w Norwegii, bez względu na to, jak okrutne czyny popełnił, ma zapewnione elementy poprawy sytuacji w odsiadywaniu wyroku. Co w przypadku mojego klienta nie miało miejsca. To pociąga za sobą szereg fundamentalnych kwestii, które zostaną poruszone podczas procesu, mówi Storrvik VG.
Edukacja i trening
Sądy już wcześniej określały fizyczne warunki przebywania w więzieniu w Skien jako „bardzo dobre”.
Breivik może poruszać się po trzech połączonych celach, ze światłem dziennym, telewizorem, prysznicem, toaletą, lodówką, komputerem, sprzętem do ćwiczeń, systemem muzycznym i konsolą do gier.
Ma również możliwość zażywania świeżego powietrza na podwórku przez godzinę każdego dnia i dostępu do gazety każdego ranka. Podczas pobytu w więzieniu Breivik był edukowany, studiował i zdawał egzaminy na poziomie uniwersyteckim z dobrymi wynikami.
Pozwanie państwa
Jednak Breivik był właściwie całkowicie izolowany przez ponad 10 lat.
W 2016 roku złożył pozew przeciwko państwu, ponieważ twierdził, że reżim penitencjarny w więzieniu Skien doprowadził do naruszenia zakazu traktowania więźnia w sposób poniżający i niegodny.
Chciał mieć więcej kontaktu z podobnie myślącymi ludźmi poza więzieniem i twierdził, że cierpi z powodu szkód związanych z izolacją.
Podczas procesu, minimalny kontakt Breivika z innymi ludźmi, a także fakt, że był całkowicie odcięty od społeczności z innymi więźniami, były głównymi tematami.
Sąd Rejonowy w Oslo uznał warunki uwięzienia za naruszanie praw człowieka. Z drugiej strony Sąd Apelacyjny „nigdy nie miał wątpliwości”, że warunki pozbawienia wolności dla masowego mordercy nie naruszają praw człowieka.
Sąd Najwyższy odrzucił odwołanie Breivika, a Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu oddalił apelację.
Sprawa Breivika zatem nie znalazła poparcia.
„Bardzo uciążliwe”
Reżim penitencjarny Breivika jest jednak opisywany jako bardzo uciążliwy i potencjalnie dla niego szkodliwy:
„Ale jednocześnie, ogólnie rzecz biorąc, nie są one cięższe niż to, co wynika z faktu, że Breivik odbywa długą karę pozbawienia wolności i że na kilku poziomach reprezentuje i nadal stanowi niezwykle wysokie ryzyko, że dokona bardzo poważnych incydentów.” napisał Sąd Najwyższy w 2017 roku.
W tamtym czasie coraz częściej organizowano więcej kontaktów między Breivikiem a różnymi grupami personelu więziennego, a Breivik otrzymał zgodę na widzenie jednego przyjaciela raz w tygodniu.
Sąd Najwyższy uznał, że środki te ułatwiają Breivikowi radzenie sobie z surowym reżimem więziennym i brakiem zwykłego kontaktu z ludźmi.
– Reżim penitencjarny i warunki odbywania kary są bardzo podobne do tych opisanych na posiedzeniu jawnym w 2017 r. – mówi obecnie VG adwokat Storrvik.
Storrvik wcześniej poinformował VG, że w następstwie wniosku o uwolnienie zamierza złożyć nowy pozew dotyczący czasu i warunków izolacji Breivika.
Źródło: VG